Vrijdag 5 juni 2015, Bilbao.
Vanochtend vanuit het dorpje Lezama verder gelopen naar de grote stad Bilbao via een redelijk stijle route. Het lopen begint altijd te stijl maar de kuitspieren zijn het inmiddels gewend. Begonnen op 29 mei in Irun dus dat betekent dat ik er nu 152 km te voet op heb zitten, gemiddeld zo´n 21 km per dag. Bospaden, asfaltwegen, modderpaden met rotsen en boomwortels ter houvast voor de stokken en voeten, paden die sinds de middeleeuwen niet zijn onderhouden zo lijkt het, trappen, grindwegen, graspaden, wegen door beekjes heen, onder bomen door die zo laag groeien dat het een grot van oerwoud lijkt. Langs de kust, over de boulevard van San Sebastian, over bergen waarvan de toppen in de wolken steken, langs duizenden bloemen, door glooiend ruraal gebied waar honden blaffend aan de ketting hangen en tientallen paarden, koeien, ezels, schapen en geiten me nakijken. Dit is het groene baskenland. Nu dan eindelijk een computer gevonden in de bibliotheek van Bilbao in het oude stadscentrum.
´I´m happy´ heb ik al vaak gezegd. Mijn voorbereiding werpt vruchten af; weinig tot geen blaren en stijgen en dalen zonder pijn aan gewrichten. De route blijkt heel duidelijk aangegeven met gele pijlen die geschilderd zijn op de weg, bomen of palen. Ook is het jakobsschelp-teken regelmatig te vinden op borden, op straat, als ornament op kerken of andere gebouwen. Als pilgrim wordt je hier zeer goed begeleidt. Zodra je verkeerd loopt is er binnen een minuut wel iemand van de lokale bevolking die je met gebaren wijst waar de weg wel loopt. Erg bijzonder. Ik moet steeds denken aan ´the yellow brick road´ uit de film `the Wiz´ en heb ook het nummer ´ease on down the road´ gezongen om mijn wandelmaatje van de laatste paar dagen wat op te vrolijken.
Afgelopen week heeft in het teken gestaan van spontane ontmoetingen met medepelgrims. Iedereen is erg open en contact maken is makkelijk. Alle talen worden gebruikt om tegen elkaar te praten. Al binnen een half uur na vertrek uit Irun spot ik 100 meter achter mij een andere pilgrim. Toevalig een Nederlander, Bauen uit Drenthe die al eerder de Franse route heeft gelopen in drie maanden nadat hij met pensioen is gegaan. Ik hoor en leer veel van hem. Praktische tips, de juiste techniek om de wandelstokken te gebruiken zodat het lopen lichter wordt. Onze wegen scheidden zich weer als we bij een splitsing in de weg komen. Rechts stijl omhoog langs de alpinisten route of rechtdoor op een meer glooiende weg. Bauen zegt dat hij voor het mooie uitzicht gaat. Eerst wil ik met Bauen meegaan maar uit de gebaren en gezichten van twee spanjaarden die langs komen lopen, maak ik op dat het wel heel erg stijl moet zijn en moeilijk. Ik twijfel erg. In het kader van rustig aan beginnen om blessures te voorkomen en door het feit dat ik nog weken te gaan heb om te genieten van mooie uitzichten en pelgrims te ontmoeten, besluit ik om te kiezen voor de makkelijke route. We zeggen kort gedag. Geloof me, dit glooiende pad is al uitdagend genoeg! Stijl, losse stenen, voortdurend stijgen en dalen, alle beenspieren zijn hard aan het werk en ik voel het ook een beetje in mijn linker lies. Ik weet dat dat dit pad de juiste keuze is geweest voor mij maar mijn ego blijft op de achtergrond zachtjes mekkeren over waarom ik het stijle pad niet heb genomen als uitdaging en over het feit dat Bauen nota bene al met pensioen is en hij het wel heeft gedaan. Ik kom na 17 km om een uur of twee aan in het schilderachtige dorpje Pasai Donabine. Het ligt op een helling met beneden een haven aan een rivier dit uitmond in de zee. Beneden zie ik een witte luifel bij een restaurant en het lijkt alsof daar de heerlijke geur van gebakken vis vandaan komt. De hostel bevindt zich in een kerk boven aan de helling maar is nog dicht. Ik ga de geur achterna, tussen de huizen door naar beneden tot ik het restaurant met de witte luifel. Ik neem het menu del dia met heerlijke Heek-vis als hoofdgerecht. Na diverse uren van uitrusten, schrijven, spullen uitpakken in de hostel en wissewasjes komen er andere pelgrims aan waarvan ik hoor dat zij wel de alpinistenroute genomen hebben. Ze zijn helemaal bekaf. De mevrouw vertelt dat ze de route in stukken loopt vanaf het noorden van Frankrijk. In 2000 km route heeft ze nog nooit zo´n slecht stuk meegemaakt. Aha. Dus toch goed gekozen! `Ja´, zegt mijn ego meteen weer `maar die mevrouw is wel veel ouder dan jou dus wat zegt dat nou eigenlijk..´.
Het ego houdt zich de rest van de week gelukkig rustig en de Camino (zo noemen de pelgrims de weg) staat in het teken van elkaar steeds weer ontmoeten onderweg, bij korte pauzes en in de hostels. Ik had stilte en het alleen zijn verwacht maar besluit om lekker mee te doen met wat op mijn pad komt deze week. Het is 1 grote familie van pelgrims. Langzamerhand zie ik groepjes ontstaan van pelgrims die samen blijven maar ook dat wisselt steeds weer. S´avonds eten we in een restaurant waar iedereen bij aanschuift.

Ik ontmoet Bae Min uit Zuid-Korea op de vierde wandeldag. Ze studeert communicatie en is 22 jaar. We spreken engels met elkaar. Ze is hier alleen gekomen en vertelt dat ze in het begin niet wist dat de gele pijlen de weg wijzen. We moeten erom lachen en ik vind het heel moedig van haar dat ze dit doet. Ik vertel dat de weg met de gele pijlen mij doet denken aan de film ´the wiz` en ik zing het nummer ´ease on down the road`. Ik hoor dat ze meestapt in het ritme van mijn muziek. We lopen in hetzelfde tempo en blijken dezelfde voorkeur te hebben voor gezond en lekker eten,voor stilte tijdens het lopen, filosofie en vast ook nog een heleboel andere dingen. Zij heeft ook een schrift bij zich om alles op te schrijven om het niet te vergeten maar door alle ontmoetingen met de andere pelgrims lopen we al snel achter. Gedachten over alles wat ik niet wil vergeten stapelen zich op in mijn hoofd. Pelgrimsstress! Ik vraag of we de volgende dag ook samen lopen want dat zou een lastige stijle etappe zijn waar 22 km lang geen eetgelegenheid zou zijn. S´avonds kopen we fruit en brood voor de volgende dag en we delen het onderweg tijdens korte pauzes in het bos. Het is fijn om in haar gezelschap te zijn. Ik voel me vaak een tikkeltje opgelaten in andermans gezelschap en ga dan maar praten omwille van het gemak. Nu hoeft dat niet of ik kan het althans behoorlijk bedwingen. We slapen die nacht in een hostel waar we de enige twee pelgrims zijn en ook nog een 2 persoonskamer hebben. Geen last van snurkers of pelgrims die zo nodig om 5.30 uur op staan met z´n vieren tegelijk. Heerlijk geslapen. Op een dag hebben we 29 km gelopen. Hoe is het mogelijk! We zijn euforisch en trots.

Er zijn nog veel meer ontmoetingen geweest en dingen om te vertellen. Te veel maar hier een korte impressive. Er loopt een caminohond met een eigen backpackje met zijn pelgrimsbaasje mee, ik heb gedanst op blote voeten in de schemering op een plein in Zarautz zoals ik nog nooit gedanst heb, ik heb yogales gegeven aan de Italiaanse Francheska op het strand, ik kneep hem toch wel toen er geen kamer was in het hostel en de enige mogelijkheid was om een kamer te delen met een andere mannelijke pilgrim. Gelukkig kwamen we Francheska tegen die ook wel wilde blijven slapen in de kameren werd het nog een ontzettende gezellige en internationale avond.

Vandaag is het anders. Bae Min werd gisteren gebeld door een studiegenoot uit Korea. Er moest opeens iets besloten en besproken worden met de docent voor de studie maar dat gaat lastig als je aan de andere kant van de wereld zit. Ook zegt ze dat ze een plan moet maken voor welk stuk van de camino ze met de bus of trein neemt want ze heeft maar tot eind juni. Het wordt langzaam tijd voor afscheid dus we wisselen vast gegevens uit. Toevallig was het gisteren een extreem hete dag, lopen ging al moeilijk, laat staan nadenken over dingen waar je eigenlijk niet aan wil denken. Na drie uur siesta en wachten tot de temperatuur zakt is het nog steeds 40 graden en lopen we toch maar verder naar het volgende dorp waar een hostel is. Ik zie een traan over haar wang lopen. Ze zegt dat alles zo heerlijk was de laatste week en dat haar hoofd nu opeens helemaal vol zit met zorgen. Ik herinner haar aan de uitspraak die we eerder hoorden deze week: ´what´s goes up, must go down` en vertel dat dat ook geldt voor als je hoofd vol zit met zorgen. En ik zing voor haar en onze medewandelaars. Aangekomen in een drukke hostel heeft ze haar besluit genomen en oogt ze verhit maar met hernieuwde moed; ze gaat met de bus naar bilbao om daar in een internetcafe te skypen om alles te regelen. We nemen afscheid. We zien elkaar misschien nog in Bilbao maar de periode van alles steeds samen doen zonder dat je dat steeds moet afspreken is voorbij. Zo gaat dat op de Camino. Steeds alles weer loslaten, opslaan als mooie herinning en weer doorgaan.

S´avonds vragen twee andere pelgrims die ik al een paar dagen zie of ik mee ga eten. Met dit hete weer heb ik geen honger en ik wil eigenlijk ook lezen en schrijven dus ik probeer het netjes af te wimpelen. Na een uur vragen ze het weer en uit sociaal oogpunt ga ik mee. De jongeman, een arts die werkt in zwitserland, die stelt dat hij totaal niet creatief is en dat mensen genezen slechts een rationale afweging is op basis van de feitelijke symptomen, wekt irritatie bij mij op. En nog wat meer van zulke dingen. Ik had al eerder een paar irritaties met hem tijdens de pelgrimsavonden maar die wimpelde ik weg. De herbergierster wijst me erop dat ik vooral mijn tanden niet mag poetsen bij de gootsteen in de keuken maar in de badkamer moet en ik doe geloof ik nog wat dingen fout.
De tweede week begint. Ik ben weg voor de anderen opstaan. Ik besluit dat het tijd wordt om alleen te zijn. Even niet meewaaien met anderen en kijken wat er dan komt. Loslaten, doorgaan. Het is spannend op een wat duistere manier. Er gaat iets komen maar ik weet niet wat.
Mijn blog is af voor vandaag. Hopelijk kan ik volgende week weer schrijven. Op de kaart is de volgende grote stad Santander dus misschien dat daar weer een internetplek is met een computer.
Dank voor alle lieve berichten die ik kreeg op de dag van vertrek.